Bilans płatniczy - czynniki zakłócające równowagę

CZYNNIKI ZAKŁÓCAJĄCE RÓWNOWAGĘ BILANSU PŁATNICZEGO: 1.Zewnętrzne: -związane z komunikacją zewnętrzną- gdy koniunktura jest słaba to eksport maleje -strukturalne zmiany w popycie zagranicznym na towary eksportowane przez dany kraj -zmiany wzajemnych relacji światowych cen towarów eksportowanych i importowanych przez dany kraj (terms of trade) zmiany wysokości stopy % za granicą w stosunku do stopy % w kraju (w kraju o niższej stopie %- deficyt, o wyższej- nadwyżka) 2. Wewnętrzne:- wzrost dochodu narodowego wskutek wzrostu inwestycji lub wydatków rządowych powoduje wzrost środków konsumowanych z importu - wzrost dochodu narodowego wskutek wzrostu eksportu prowadzi do pojawienia się nadwyżki w bilansie płatniczym, która może być przeznaczona na zwiększenie importu - klęski żywiołowe 3.Psychologiczne- np. przekonanie o tym, że waluta jakiegoś kraju ulegnie dewaluacji. 4.Przyczyn polityczne:- np. wojna w Zatoce Perskiej - polityka protekcyjna stosowana przez rządy różnych krajów uniemożliwiająca eksport do tego kraju - pomoc udzielana krajom słabo rozwiniętym. Następstwa zakłóceń w równowadze: - utrata lub nagromadzenie rezerw walutowych - ruchy międzynarodowego kapitału w postaci udzielonych lub zaciągniętych kredytów.Przywracanie równowagi w bilansie płatniczym: I. procesy przystosowawcze zachodząc automatycznie lub zainicjowane przez państwo polegające na przywracaniu równowagi bilansu płatniczego za pomocą mechanizmu rynkowego. Mechanizmy zmian zachodzących w sytuacji kraju deficytowego: odpływ dewiz- zmniejszają się aktywa banku komercyjnego i BC- obniża się stan wkładów bankowych przedsiębiorstw, które zakupiły dewizy- ograniczeni kredytów- zahamowanie wzrostu, ograniczenie produkcji i zatrudnienia- zmniejszenie dochodu globalnego- zmniejszenie importu, zostaje przywrócona równowaga bilansu płatniczego. Mechanizm zmian zachodzących w sytuacji kraju nadwyżkowego: napływ dewiz- rosną wkłady eksporterów w bankach- banki mogą zwiększyć kredyt- rozszerza się produkcja i zatrudnienie- rośnie dochód globalny- rośnie zapotrzebowanie na import i z czasem zanika nadwyżka w bilansie płatniczym. Procesy te wymagają bardzo długiego czasu, są często zainicjowane przez rządy:- stosowanie polityki kursu walutowego - przy deficycie należy obniżyć wydatki budżetowe, co zmniejszy dochody ludności i przedsiębiorstw produkujących na potrzeby państwa ; można też ponieść wydatki. Skutki polityki kursu walutowego: 1.wzrastają w walucie krajowej ceny towarów importowanych z kraju, w którym waluta nie ulega dewaluacji 2.wzrost cen towarów importowanych i krajowych, w których zawarte są koszty materiałów importowanych 3.wzrost cen towarów importowanych powoduje wzrost popytu na te towary krajowe, które mogą zastąpić importowane spadek kursu waluty krajowej sprawia, że towary stają się tańsze dla cudzoziemców 5.wskutek wzrostu cen krajowych może nastąpić stopniowo wzrost kosztów utrzymania w kraju o zdewaluowanej walucie II środki odcinkowego korygowania bilansu płatniczego DEFICYT- można oddziaływać na wzrost eksportu poprzez subwencje eksportową - można oddziaływać na obniżenie importu - podwyższyć lub wprowadzić cła - można ustalić kontyngenty ilościowe - wprowadzić obowiązek posiadania licencji - wprowadzić reglamentację dewizową Metody przywracania równowagi w bilansie płatniczym w zależności od sytuacji danego kraju: 1.przy bezrobociu w bilansie płatniczym jest nadwyżka- ekspansywna polityka pieniężna i fin. By powiększyć dochód i wywołać wzrost importu 2.bezrobociu towarzyszy deficyt bilansu płatniczego- przeprowadzić dewaluację 3.panuje presja inflacyjna, deficyt bilansu płatniczego- polityka deflacyjna (ograniczeni popytu) lub dewaluacja, gdy nie można przeprowadzić deflacji 4.presja inflacyjna, bilans wykazuje nadwyżkę- rewaluacja waluty. SWAP Korzyści: - ułatwiają finansowanie międzynarodowych obrotów gospodarczych - dogodne możliwości zabezpieczenia przed ryzykiem kursowym - ułatwiają przepływ funduszy pieniężnych od indywidualnych i instytucjonalnych inwestorów do końcowych odbiorców funduszy - dogodne warunki techniczne SWAP- transakcje finansowe, w których obie strony zgadzają się wymienić strumienie płatności w przyszłości. Pozwalają uniknąć niedogodności i ograniczeń dewizowych, ryzyka kursowego, wahania stóp procentowych, obniżają koszty obsługi długu, stwarzają efektywne możliwości obniżenia kosztów inwestycji.