Ballady Leśmiana

Ballada polska postała w romantyzmie (przyczynił się do tego Mickiewicz głównie) Gatunek synkretyczny, łączy w sobie prozę, poezję i dramat; fabuła zwykle oparta na wydarzeniach fantastycznych, np. "Romantyczność" (rzadziej historycznych - "Lilie"), nasycona elementami tajemniczości i zagadkowości; zwykle przedstawia jedno, wyraźnie zarysowane wydarzenie; narrator subiektywny, świat pokazany jest przez pryzmat uczuć pod. lir.; występują dialogi; Często pojawiają się motywy ludowe (typowe dla renesansu); pojawia się prosta i jasna etyka ludowa: nie ma zbrodni bez kary; zło zawsze musi być ukarane, a dobro wynagrodzone; nie można złamać danej przysięgi; Zwłaszcza Mickiewicz szeroko korzystał z podań, bajek i legend ludowych, które idealnie pasowały do aktualnej "mody" na tajemniczość romantyczną (nawet "Romantyczność" została okrzyczana manifestem programowym); podobnie język ballad jest często zapożyczany z gwary ludowej, ale tak, że nie utrudnia to ich zrozumienia; dla łatwości zapamiętywania - rymy i rytmiczność Postacie ballad są silnie stypizowane: są określone przez jedną lub kilka cech; ich działania dowodzą, że życie człowieka jest podporządkowane pewnym niewzruszonym zasadom (moralnym); następuje często wymieszanie rzeczywistości z fantazją: duchy na jawie itp. Leśmian: weźmy "Dusiołka" na warsztat; wiele podobieństw: jest element ludowości (postać Dusiołka z podań ludowych, stylizacja językowa); tajemniczości (sama postać Dusiołka, pomieszanie się snu z jawą); Jednak nie mają one celu dydaktycznego: "Dusiołek" jest retorycznym pytanie i oskarżeniem Boga o to; że stworzył zło - Ballada filozoficzna (tak można to określić) Jeszcze "Dziewczyna": też występuje ludowość, tajemniczość (praca ludzi, a potem duchów i ostatecznie młotów); ale to można określić jako Ballada symboliczna: jest to pokazanie życia człowieka, walczącego z przeciwnościami; podejmuje wysiłek, który ostatecznie może okazać się bezcelowy (pozory mylą); podobnie jak w romantyzmie: dydaktyzm, ale nie są to takie proste zasady; Leśmian pokazuje nam sprawy głębsze, bardziej filozoficzne