Analiza wierszy Tetmajera

Kazimierz Przerwa- Tetmajer - piewca uczuć schyłkowych Kazimierz Przerwa- Tetmajer to jeden z najwybitniejszych poetów okresu modernizmu. Pisał wiele utworów o tematyce miłosnej, filozoficznej. Do jego utworów filozoficznych należą między innymi : “ Hymn do Nirwany ‘’ , “ Koniec wieku XIX ‘’. Pierwszy z tych wierszy “ Hymn do Nirwany” jest wzorowany na litanii. Każdy z wersów tego utworu jest zakończony słowem Nirwano. Autor ukazuje w nim ból i bezsens życia ludzkiego, narażonego na cierpienie i rozpacz. Przedstawiona jest tu niechęć do otaczającego świata i ludzi. Poeta mówi o ludziach że są podli i źli : “ Oto mi ludzka podłość kałem w źrenice bryzga, Nirwano ! Oto się w złości ludzkiej błocie ma stopa ślizga, Nirwano ! “ Utwór ten ma charakter błagalny. Uczucie zła i podłości są tak silne, że autor błaga Nirwanę aby zabrała go w stan nicości i nieświadomości : “ Żem żył, niech nie pamiętam, ani wiem, że żyć muszę, Nirwano ! Według Tetmajera jedyną drogą do ucieczki jest właśnie stan Nirwany, która według filozofii Dalekiego Wschodu jest stanem, w którym uczucia są nieważne, jest ona stanem nie świadomości, do którego dąży poeta. Kolejnym utworem o tematyce filozoficznej jest “ Koniec wieku XIX ‘’ Utwór ten jest typowym opisem nastrojów schyłkowych wieku XIX. Jest on przedstawiony w formie rozmowy lub raczej przemowy podmiotu lirycznego do człowieka końca wieku. Poeta wymienia różne rodzaje postaw i zachowań człowieka poprzedniego wieku. Chce przez to ukazać, że mają one jedynie na celu pomóc rzyć w świecie zła i nie zmieniają negatywnego nastawienia autora do rzeczywistości. W wierszu tym ukazany jest negatywny stosunek podmiotu lirycznego do religii, która nie przynosi oczekiwanej ulgi w świecie zła : “ ... żadna z dawnych wiar już nie wystarcza ‘’ W zamyśle autora nie chodziło wyłącznie o religię, również o wszelkie poglądy filozoficzne, oznacza to, że dla Tetmajera straciła sens również nauka. W utworach Kazimierza Przerwy- Tetmajera widzimy jakie uczucia panowały u schyłku wieku XIX. Tetmajer podobnie jak poeci wszystkich epok odzwierciedlał w swych utworach to co widział w około siebie i uczucia swoje i ludzi go otaczających. Według mnie można uznać tego poetę z piewcę uczuć schyłkowych, gdyż był człowiekiem, który żył i tworzył w tym okresie, co oznacza, że rozumiał i wiedział co czują ludzie żyjący obok niego. W utworach Tetmajera widać duży wpływ filozofii Artura Shopenhałera, który był jednym z największych filozofów tego okresu. Może nie wszyscy byli zwolennikami jago filozofii, jednakże była to duża część społeczeństwa. Wynika z tego, że skoro Tetmajer był zwolennikiem Shopenhauera i okazywał to w swojej poezji, to wielu ludzi podzielało również poglądy i uczucia tego poety. Można zatem uznać Kazimierza Przerwę- Tetmajera piewcą uczuć schyłkowych wieku XIX.