Analiza "Róża" Tadeusza Różewicza



Róża Utwór z tomu Niepokój (1947) rozpoczyna stwierdzenie Róża to kwiat / albo imię umarłej dziewczyny. Tytuł jest homonimem, wnosi dwa znaczenia użytego w nim wyrazu. Obydwa są zupełnie różne, a nawet przeciwstawne. Kwiat kojarzy się z pełnią życia, bogactwem koloru, przepychem kształtu, tymczasem imię zmarłej wywołuje smutek, przygnębienie, tym bardziej, że odeszła osoba młoda – w kwiecie życia, jak głosi znany związek frazeologiczny. Tradycja literacka. nie tylko poezji miłosnej, wielekroć hołdowała porównaniom kobiety do kwiatu. Służyły one pokazaniu urody, witalności, doskonałości kształtów, zmysłowego zapachu itp. Cóż tradycyjniejszego niż porównanie kobiety do kwiatu? I cóż prostszego niż naiwny ciąg przeciwstawień, które sugeruje tu poeta po to, aby je rozwiązać nagłym wzlotem liryzmu i – w końcowym przeciwstawieniu – smutnym wnioskiem psychologicznym? Lecz aby dojść do podobnej prostoty, trzeba zrzucić z siebie konwencję prostoty.2 Jan Błoński wyjaśnia, że nawiązanie do sztampowego zestawienia jest zarazem okazją do przełamania owej stereotypowej figury stylistycznej. Tekst jest oparty na zestawieniu treści dotyczących kwiatu i dziewczyny. Ukazane tu paralelne obrazy potęgują nastrój smutku z powodu śmierci Róży. Wbrew pozorom kwiat i zmarła mają wiele wspólnych cech, poza określającym je wyrazem, ale także znacznie się różnią. Różę w ciepłej dłoni można złożyć /albo w czarnej ziemi – za każdym razem jej funkcja będzie inna. Kwiat w dłoni jest zazwyczaj ofiarowywany drugiej osobie, jest znakiem sympatii, miłości. Czerwień płatków jest symbolem żaru uczucia. Czerń ziemi jest znakiem żałoby, śmierci. W ziemi składa się ciała zmarłych. Do niej wracają też obumarłe szczątki roślin. Różewicz zestawia kolory na zasadzie kontrastu. Żywa w pełni rozkwitła róża ma mocną czerwoną barwę, kiedy jej czas się wypełnia, płatki stają się blade (jak policzki nieżywej dziewczyny). Płatki zostały bez barwy, zaś suknia dziewczyny bez jej kształtu wewnątrz tkaniny. Agresywna, „krzykliwa” czerwień róży została zestawiona z ciszą, milczeniem" złotowłosej, którą zabrała śmierć. Ta, która odeszła, nie może krzyczeć, jest skazana na wieczne milczenie, natomiast jej bliscy początkowo nie mogli się pogodzić z utratą ukochanej osoby. Jej śmierć była przyczyną załamania, „szaleństwa” ojca. Z czasem jednak pamięć żywych umarła i wiara. Nie tylko życie ludzkie okazało się kruche, nietrwałe, łatwe do zniszczenia przez śmierć, ale również pamięć o tych, co odchodzą, z czasem słabnie, przemija, wyciszają się emocje, ich gwałtowność stale słabnie. Ciernie osadzone na łodydze róży są znakiem cierpienia – miłości towarzyszy perspektywa jej kresu, albo zagrożenie zdradą (jak nie ma róży bez kolców, tak też włos ludzki, choćby najbardziej szczęśliwy, wpisana jest śmierć). Umarła jednak nie tylko pamięć o Róży, ale także wiara – takim stwierdzeniem kończy się wiersz. Nie ma tu dopowiedzenia, jak można rozumieć te słowa. Czy umarła wiara, że jednak gdzieś, w innym świecie, w innej postaci Róża nadal żyje? Czy chodzi o wiarę w wieczną pamięć po zmarłych, którą bezwzględnie stępia i ostatecznie niszczy czas? Pięć lat mija od Twej śmierci – podmiot podejmuje refleksję o przemijaniu, upływie czasu, o nieubłaganej śmierci. Tymczasem pielęgnowana przez ogrodnika róża rozkwitła w ogrodzie, podczas gdy o dziewczynie zapomniano. Zestawienie w utworze kwiatu i dziewczyny, operowanie symboliką kolorów wzmacnia dramatyzm rozpięty między różnymi znaczeniami tytułowego wyrazu. Technika zestawienia treści przeciwstawnych i podobnych (lub pozornie podobnych) jest regułą kompozycyjną tego wiersza. Na jego podstawie można obserwować, jak Różewicz wykorzystuje semantykę słów. Zasada zbliżania do siebie słów, niekiedy odległych, leżała u podstaw języka metaforycznego. Przywracanie słowom znaczeń realnych, „pierwotnych”, następnie zestawianie ich obok siebie, niekiedy mechanicznie, na prawach przypadku (jak na przykład w częstych u Różewicza wyliczeniach) to w istocie propozycja budowania poezji, jej języka niejako od nowa. Równocześnie wyodrębnione elementy (słowa) poddane zostają rygorowi, wprzęgnięte w pewien porządek kompozycyjny, arbitralnie narzucony przez twórcę, inny niż w języku naturalnym. Jest to więc zabieg kreatorski, zmierzający do uzyskiwania określonych efektów. Znów więc realne zmienia się w konstruowane, pojedyncze w wieloznaczne itd.3

Analiza "Róża" Tadeusza Różewicza

Materiały

Co to jest system GATT W 1947 r. podpisany został Układ Ogólny w sprawie Taryf i Handlu (General Agreement on Tariffs and Trade). Jest to wielostronny traktat zawierający kodeks postępowania w światowej wymianie handlowej. Ponadto GATT stanowi międzynarodowe forum, na którym poszczególne kraje mogą rozwiązywać swoje problemy handlowe i negocjować obniżenie barier ...

Tematyka opowiadań Stefana Żeromskiego Opowiadania Stefana Żeromskiego ukazują dokładny obraz ziem polskich epoki po powstaniu styczniowym i uwłaszczeniu. Jednak tematyka tych dzieł sięga dalej - \"O żołnierzu tułaczu\" to opowiadanie o czasach napoleońskich. Pisarz ujawnia tutaj rzeczywisty los polskiego żołnierza w armii francuskiej, która wcale nie kwapi się do udzielenia narodowi...

Poezja Szarzyńskiego i Naborowskiego w baroku Mikołaj S. Szarzyński przekazuje informacje o przemijaniu, o wartości dóbr ziemskich i ostatecznych - śmierci, wieczności i zbawieniu. W sonecie \"O wojnie naszej, którą wiedziemy z szatanem, światem i ciałem\" szczęściem jest pokój. Życie stanowi jednak walkę z \"hetmanem ciemności\" - szatanem oraz duszy z ciałem. Bóg stwarza nadzieję wygrania...

Przygoda z groteską w literaturze dwudziestolecia A może pod bezsensem kryje się sens? – moja przygoda z groteską w literaturze dwudziestolecia. (Irytuje, śmieszy, skłania do refleksji...?) Groteska była jedną z częstszych obok paraboli, metod przedstawiania rzeczywistości w literaturze dwudziestolecia. Rzeczywistość groteskowa staje się absurdalna, bezsensowna, czasami śmieszna i jedn...

Zapożyczenia językowe Zapożyczenia językowe. Leksykon języka polskiego składa się ze słownictwa rodzimego i zapożyczonego. Zapożyczenia wyrazowe pojawiają się w polszczyźnie od początku jej rozwoju. Są świadectwem naszych kontaktów kulturowych, politycznych i gospodarczych z innymi narodami. Istnieje pięć rodzajów zapożyczeń: • właściwe - wyrazy są przyswa...

Wieś polska w XVI w. w utworach - ziemiański styl atrakcyjny, bo moda z antyku (Horacy ceni odpoczynek na łonie natury, w odpowiednim towarzystwie i oczywiście z winem); Polska była wtedy spichlerzem Europy, tak więc życie na wsi dawało duże zyski przy minimalnym nakładzie środków i wysiłku. Ziemia-Bogactwo; stan ziemiański - szczęśliwy, zapewnia powodzenie i radość. Szymonowi...

Sponsoring - opis Sponsoring – jest formą promocji stosowaną już od wielu lat, która szczególną popularność zdobywa w ostatnim okresie. Jest to celowe działanie podmiotu gospodarczego, który pragnie promować nazwę, znak firmowy, znak handlowy bądź też wizerunek danej firmy. W latach 70. sponsoring był szczególnie widoczny w sporcie i w działalności charyt...

Giaur, K.Wallenrod, Gustaw jako nieszczęśliwi kochankowie W romantyzmie miłość stała się jednym z najważniejszych ideałów, kategorią niemal filozoficzną, siłą odwracającą bieg życia. Z reguły jest to miłość nieszczęśliwa i jako taka przypada w udziale bohaterowi romantycznemu. Może doprowadzać do szaleństwa, do samobójstwa a zawsze prowadzi do przeistoczenia: klęska miłości kończy pewien etap w życiu b...