Analiza "Pan Cogito obserwuje w lustrze swoją twarz" Zbigniew Herbert



Pan Cogito obserwuje w lustrze swoją twarz Wiersz pochodzi z tomu Pan Cogito (1974). Wskazany w tytule bohater liryczny w tekście wiersza przyjmuje funkcję podmiotu. Obserwacja własnej twarzy jest próbą poszukiwania siebie samego, osobistych, indywidualnych rysów, niepowtarzalnych cech. Utwór rozpoczyna się pytaniem: Kto pisał nasze twarze, w którym podmiot mówiący utożsamia się z bliżej nieokreśloną grupą – pokoleniową, czy szerzej – reprezentantów epoki współczesnej. Pytanie o własną tożsamość i kontemplacja wyglądu twarzy prowadzą do wniosku, że człowiek nie jest istotą w pełni indywidualną i niepowtarzalną. Nosi w sobie wielopokoleniowe, wręcz odwieczne dziedzictwo. W swojej twarzy Pan Cogito odkrywa dawne znaki: jest potomkiem łowców mamutów, jakiegoś „żarłoka”, nosi w sobie ślady ospy oraz znamiona troski, by nie dać się strącić z konia, a także zainteresowanie kobietami i dążenie do bogactwa (złoto). Biologiczne instynkty i uwarunkowania odcisnęły na twarzy Pana Cogito trwałe piętno. On sam jednak chciałby się widzieć po stronie ludzi kultury, wysoko cywilizowanych Europejczyków: kupowałem w salonach sztuki / pudry mikstury maście / szminki na szlachetność / przykładałem do oczu marmur zieleń Veronese'a / Mozartem nacierałem uszy / dosko¬naliłem nozdrza wonią starych książek. Wielokrotnie podejmowane próby samodoskonalenia, uszlachetnienia własnego „ja”, skończyły się fiaskiem: przed lustrem twarz odziedziczona / worek gdzie fermen¬tują dawne mięsa / żądze i grzechy średniowieczne / peleolityczny głód i strach. Ostatecznie podmiot stwierdza swoją przegraną w turnieju z twarzą. Jego marzenia i wyobrażenia o sobie zostały przytłoczone biologią. Czuje się niedoskonały – podwójny podbródek; myśli bardzo mało. Rozdźwięk między pragnieniem bycia istotą indywidualną a odwiecznym dziedzictwem naturalnym ujawnia dramatyzm podmiotu, poczucie wewnętrznego rozszczepienia, niespójności. Na jego twarzy wypisany jest pojedynek między barbarzyńcami a Europą, albowiem Pan Cogito stanowi kolejne wcielenie „barbarzyń¬cy w ogrodzie”. Jak mały chłopiec przekrada się przez ogrodzenie do bujnego ogrodu kultury śródziemnomorskiej i ciągle mu się tani coś nie podoba. Tom Pan Cogito narodził się bowiem z zasadniczego sprzeci¬wu Herberta wobec abstrakcyjnego europejskiego intelektualizmu.6 Stan rzeczy, ukazany w monologu podmiotu lirycznego jest nieuchron¬ny, nie można go w żaden sposób uniknąć. Spojrzenie sobie w twarz ujawnia przykrą prawdę: współczesny ambitny człowiek, koneser sztuki, posiada w łańcuch gatunków spięte ciało i nie potrafi tego faktu

Analiza "Pan Cogito obserwuje w lustrze swoją twarz" Zbigniew Herbert

Materiały

Czesław Miłosz - życie i twórczość Biografia artystyczna Czesława Miłosza Czesław Miłosz urodził się 30 czerwca 1911 w Szetejniach nad Niewiażą (Litwa). Młodość spędził w Wilnie, w latach 1929-1934 studiował prawo na Uniwersytecie Stefana Batorego. Był współzało¬życielem grupy poetyckiej Żagary i współredaktorem jej pisma. W 1933 roku wydał pierwszy tom poetycki Poemat...

Definicja satyry i przykłady Satyra to utwór literacki, posługujący się dowcipem, ironią, kpiną lub szyderstwem, by wyrazić krytyczny stosunek do przedstawionych zjawisk, ośmieszyć ludzkie wady, obyczaje, postawy światopoglądowe. Krasicki jest autorem 22 satyr. Piętnują one i demaskują pasożytniczy tryb życia szlachty, pokazują przejawy upadku moralnego klasy panującej. \"...

Kierowanie wg Mintzberga Role kierownicze wg H. Mintzberga. Różne aspekty pracy kierownika powodują, że kierownicy na wszystkich szczeblach odgrywają wiele ról, które H. Mintzberg definiuje jako „zorganizowane zbiory zachowań”.  Role międzyludzkie; Reprezentacyjna, Przywódca, Łącznik  Role informacyjne; Monitor, Upowszechniający, Rzeczni...

Ramy czasowe i nazwa epoki Średniowiecze Nazwa epoki: okres przej-ściowy między starożytnością a odrodzeniem, wieki średnie. 2. Średniowiecze oceniano jako epokę ciemnoty i zacofania aż do XIX wieku. Zaczęto je rehabilitować na przełomie XIX i XX wieku. Dziś mówimy, że kładło ono podwaliny następnych epok. 3. Ramy czasowe. Średniowiecze trwa w Europie od IV/V w. do XV w. Początek: ...

Proces produkcji i sprzedaży - pojęcia PROCES PRODUKCJI – struktura asortymentowa produkcji, wielkość poszczególnych grup asortymentowych, dynamika zmian, koszty związane z utrzymaniem ciągłości procesu produkcji, struktura tych kosztów, rozkład w czasie, potrzeby kapitałowe. PROCES SPRZEDAŻY – wielkość obrotów, struktura asortymentowa obrotów, dynamika zmian sprzedaży, ...

Wartości artystyczne "Wesela" \"Wesele\" Stanisława Wyspiańskiego jest dramatem symbolicznym, czyli takim, w którym oprócz realiów i zwykłych wydarzeń, ogromną rolę odgrywa warstwa symboliczna. Koncepcja dramatu to dwie warstwy: realistyczna i wizyjno-symboliczna, które przeplatają się wzajemnie. W swym dramacie autor chce być sprawozdawcą, możemy odnaleźć elementy publicyst...

Poetyka wierszy żagarystów . POETYKA WIERSZY ŻAGARYSTÓW W liryce poetów Wileńskich (Żagarystów) dominowała problematyka katastroficzna, wyrażająca się przekonaniem o głębokim kryzysie kultury europejskiej, który nieuchronnie prowadzi do dzisiejszego dramatu: zarówno w wymiarze jednostkowym, egzystencjonalnym, jak i powszechnym-społecznym, narodowym. Tonacja wierszy Żaga...

Polskie przekłady psalmów POLSKIE PRZEKŁADY PSALMÓW: ŚREDNIOWIECZE: W Polsce średniowiecznej psałterz pełnił funkcję modlitewnika. Tłumaczenia: • Psałterz floriański z XIV w. (przekład łacińsko-niemiecko-polski) • Psałterz puławski z 2 poł. XV w. (użycie biblijnego wersetu) RENESANS: • “Psałterz Dawidów, który snadź jest prawy fundam...