Analiza " Wygaśnięcie Absolutu niszczy sferę jego przejawiania się" Tadeusza Różewicza



*** Wygaśnięcie Absolutu niszczy sferę jego przejawiania się Wiersz został opublikowany w tomie Płaskorzeźba wydanym w 1991 r. Podmiot w sposób spokojny, opanowany, prosty, ale bez unikania drażniących uwag ukazuje stan współczesnej rzeczywistości poprzez pryzmat refleksji metafizycznej. Tytuł wiersza jest jak gdyby dodatkiem do tego, co nienazwane, ujęte w trzy gwiazdki. Stanowi pełne zdanie, informujące o tym, że poczucie braku Boga wpływa na rzeczywistość, prowadzi do jej rozpadu, zniszczenia. Uznanie istnienia Boga pociąga za sobą świadomość, że świat jest Jego dziełem, a więc został uporządkowany, stworzony dla dobra człowieka, naznaczony elementem boskości. Negacja Boga wiąże się z odrzuceniem takiej tezy. Podmiot autorytatywnie stwierdza: marnieje religia filozofia sztuka / maleją naturalne zasoby / języka. To, co było przez wieki uznawane za cenne, podstawowe, kulturotwórcze, kurczy się, marnieje jak materialny twór poddany wpływom czasu, warunków atmosferycznych, uszkodzeniom mechanicznym lub jak zasoby bogactw naturalnych, które przecież kiedyś muszą się znacznie zmniejszyć i ostatecznie wyczerpać. „Ubywanie” języka jest najbardziej znamiennym znakiem upadku kultury, wymieranie różnych gatunków motyli i ptaków świadczy o degradacji natury. W szeregu ginących owadów i ptaków podmiot umieszcza również poetów / o imionach dziwnych i pięknych – wymienia Miriama, Staffa, Leśmiana, Tuwima, Lechonia i Jastruna oraz – w wyodrębnionym wersie – Norwida. Z nimi, na zasadzie kontrastu, zestawia współczesnych twórców, umieszczając w tej grupie siebie (forma zaimka: nasze). „Rozsypywanie” się wierszy, ich kruchość, nietrwałość to zapewne wynik stanu języka. Nie mają one głębi, sensu – są puste jak sieci rybaków z jeziora Genezaret (aluzja biblijna) oraz ulotne i błahe jak kurz (rzadkie w poezji Różewicza porównanie). Dawni mistrzowie pióra odeszli, wraz z nimi piękna (pod względem estetycznym i moralnym) twórczość. Obecna sytuacja to puste sieci, milczące wiersze, puste wnętrze świątyni. Odrzucenie Boga nie pozostaje bez wpływu na kształt i odbiór świata. Ulega on degradacji, człowiek stale zbliża się do upadku, cywilizacja wbrew pozorom cofa się i podlega zniszczeniu. Jakie znaczenie może mieć język, skoro wystarcza go tylko dla rywalizujących z sobą dziennikarzy katolickiego „Tygodnika Powszechnego” i laickiej „Polityki”? Rzeczywistość, określona przez religię, sztukę, filozofię i język oraz naturę i – w sposób szczególny przez obecność poetów, ulega stałemu procesowi degradacji, zniszczenia, rozpadu. Podmiot nie stawia hipotez dotyczących przyszłości, jednak bez trudu można się domyślić, że jego wizja jest pesymistyczna. Wygaśnięcie Absolutu niszczy sferę jego przejawiania się – prowadzi do klęski człowieka i świata. Bez odwołania do Absolutu życie i wszelkie działanie nie ma głębszego sensu. Odrzucenie zasad dekalogu jest równoznaczne z pogrążaniem się w chaosie. Refleksja poetycka Różewicza-ateisty brzmi w tym wierszu nieco przewrotnie – podmiot jednak nie upomina się o odnowę wiary, stwierdza tylko skutki jej braku. Stale obniżająca się „jakość” świata nieuchronnie prowadzi do jego zagłady, do śmierci, poza którą człowiek bez Absolutu nie może spodziewać się niczego, nie może mieć nadziei na inne życie. Podsumowaniem tej interpretacji niech będzie cytat z artykułu Ryszarda Nycza: W miejsce spodziewanego odczucia substancjalności rzeczy oraz wrażenia emanacji, promieniowania znaczeń z głęboko ukrytego sensu, wiersze te [autotematyczne utwory powstałe przed wydaniem Płaskorzeźby] z niezwykłą sugestywnością rejestrują raz po raz to samo doznanie. Bez względu na kierunek przeistoczenia doświadczenie granicy jest doświadczeniem śmierci (śmierci boga i śmierci człowieka). Dokładniej; doświadczeniem rozpadu – rozkładu materii, unicestwienia „prawdziwej" realności, anihilacji czy rozpraszania sensu.12 Forma wiersza doskonale współgra z zawartą w nim myślą – brak regularności, wzmocnienia sensów przez wyodrębnienie pojedynczych wersów, dodany do trzech gwiazdek podtytuł, który jest pełnym zdaniem, zwykłym, stanowczym i przejmującym.

Analiza " Wygaśnięcie Absolutu niszczy sferę jego przejawiania się" Tadeusza Różewicza

Materiały

Tematy i gatunki literackie w baroku Tematy i gatunki literackie charakterystyczne dla baroku - najtrudniejszym i wymagaj¹cym najwiêkszego kunsztu gatunkiem poetyckim Baroku jest oczywiœcie sonet; drugim gatunkiem jest epopeja Twórcy epoki: Daniel Naborowski, Jan Andrzej Morsztyn, Jan Chryzostom Pasek, Molier, Wac³aw Potocki, Wiliam Shakespare, Utwory ...

System społeczny i społeczeństwo globalne - wyjaśnienie System społeczny to pewien względnie izolowany układ, obejmujący interakcje pomiędzy jednostkami; występuje współzależność pomiędzy elementami systemu społecznego – zmiana w obrębie jednego elementu wywołuje zmiany w innych. System społeczny jest pojęciem zbliżonym do struktury społecznej – jest to układ wzajemnie powiązanych stos...

Wpłaty na kapitał podstawowy Należne wpłaty na kapitał podstawowy (wartość ujemna). Zarejestrowany kapitał podstawowy w przypadku spółek akcyjnych może być wyższy od kapitału faktycznie wpłaconego. Wówczas zadekla¬rowane, lecz nie wniesione wkłady kapitałowe ujmowane są jako należne wkłady na poczet kapitału i wykazywane w kwocie ujemnej. Z kolei należności z tytułu z...

Konflikt w "Powracającej fali" TEMAT: Konflikt kapitalistyczny w „Powracającej fali”. W utworze jest dwóch równorzędnych bohaterów. Fabrykant Gotlieb Adler oraz robotnik fabryczny Kazimierz Gosławski. Adler był w młodości zwykłym tkaczem, zarabiał nieźle, ale hulał. Kiedy w fabryce wybuchł pożar uratował ludzi za co dostał 300 talarów. Odtąd stał się skąpcem ...

Motyw domu i rodziny w literaturze polskiej Motyw domu i rodziny pojawia się od najwcześniejszych wieków w literaturze polskiej. Oczywiście w różnych utworach i różnych epokach pełni zupełnie inne funkcje i przedstawiany jest w różny sposób. Po raz pierwszy pojawia się on w twórczości Jana Kochanowskiego, w jego znanej fraszce pt. Na dom w Czarnolesie. Jest to dom rodzinny, odziedziczo...

Analiza "Moja poezja" Tadeusza Różewicza Moja poezja Wiersz, opatrzony dopiskiem 1965 został opublikowany w tomie Twarz trzecia z 1968 r., jest osobistą refleksją nad celem i możliwościami poezji współczesnej, powstającej w zetknięciu z trywialną, często bulwersującą rzeczywistością, dotkniętej słabością, poczuciem bezsilności, niemożności wypełnienia misji stawianej liryce w dzi...

Klasycyzm w wierszu "Curriculum vitae" Odwołanie do klasycyzmu. \"Curriculum vitae\" (krótki życiorys). Jest to biografia artystyczna poety. Dzieciństwo (pierwsze próby literackie) to nieśmiałe pomysły i naśladowanie innych. Mimo to przyjmowane były życzliwie, bo przez ludzi bliskich. Młodość artystyczna to pierwsze publikacje. Debiut miał miejsce w okresie modernizmu, dlatego podd...

Definicja psychologi społecznej i osobowości Psychologia społeczna bada procesy psychologiczne pojawiające się, gdy ludzie przebywają ze sobą, co powoduje, że stają się podatni na wpływ społeczny; Psychologia osobowości bada właściwości, które powodują, że jednostki są unikatowe i różnią się od siebie.