Aktualność bajek Krasickiego

„I śmiech niekiedy może być nauką, kiedy się z przywar, nie z osób natrząsa” („monachomachia”) Te słowa Ignacego Krasickiego nie pochodzą wprawdzie z „Bajek”, lecz świetnie ukazują siłę broni, jaką jest ośmieszenie. W „Bajkach” śmiech jest groźny, choć nie dotyczy nikogo konkretnego. Autor wyszydza pewne cechy, zachowania, zdarzenia, które, jak się okazuje, dziś także mają miejsce. Krótkie, jasne, proste a zarazem precyzyjne utwory, jakimi są bajki Ignacego Krasickiego, dotyczą spraw ludzkich, spraw, które nie zależą od dnia, epoki czy mody. Są to też pojęcia ogólne, takie jak dobro i zło. Przypomnę niektóre sceny z ”Bajek”. Oto w bajce „Malarze” artysta, który ukazuje prawdę- zarabia mało i nie jest ceniony. Drugi, który „upiększa” ludzkie twarze, czyli posługuje się fałszem, narzeka nie na los. W „filozofie” jest mowa o człowieku, który głosi swoje tezy ateistyczne i ideały, lecz w chwili choroby porzuca je i zwraca się do Boga. Bohaterowie Krasickiego to np.: dewotka, która modląc się bije służącą za małe przewinienie, szczur, który reprezentuję pychę, próżność i zarozumialstwo, i inne postacie. Bajka „ Jagnię i wilcy” ukazuje, że na świecie panuje prawo siły. Inne utwory ośmieszają głupotę, pychę, fanatyzm religijny. Czy są to cechy i pojęcia, które dziś już nie istnieją? Niestety! Nadal pokutuje fałszywa wiara, okrucieństwo, zmienność ideałów, zazdrość. Nie należy jednak popadać w pesymizm. Ponieważ bajki zbudowane są na zasadzie przeciwieństw, zawierają także wizję odmiennego, dobrego świata. Możemy znaleźć w „Bajkach” mądrość, dobro, przyjaźń, rozwagę. Reprezentują je także postacie jak: Mądry lub Piotr- uczciwy malarz, czy stary czyżyk. Te pozytywne pojęcia także istnieją jeszcze dziś i stanowią wzór postępowania. Ignacy Krasicki ostrzega nas jednak przed przesadą, zarówno w dobrym jak w złym. Oto bajki „Groch przy drodze” czy „Rolnik” – przesada bohaterów doprowadza ich do klęski. Autor naucza nas wprost: Niech się miary trzymają i starzy, i młodzi I ostrożność zbyteczna częstokroć zaszkodzi. ( „Groch przy drodze”) Nauka ta nadal jest prawdziwa. W aktualności „bajek”, w tym, że współczesny czytelnik także może się z nich czegoś nauczyć, że razem z autorem może wyśmiać zło- upatruję największą ich wartość.