Akredytywa dokumentowa - wyjaśnienie, rodzaje

Akredytywa dokumentowa Akredytywa dokumentowa jest zobowiązaniem banku, który działając z polecenia i zgodnie z instrukcjami swojego zleceniodawcy, we własnym imieniu, zobowiązuje się zapłacić beneficjentowi akredytywy należną kwotę. Akredytywa jest instrumentem finansowym, który stosowany jest, aby zabezpieczyć zapłatę za sprzedane towary i usługi. Należy zwrócić uwagę na następujące aspekty funkcjonowania akredytywy:  Aby nastąpiła zapłaty muszą zostać spełnione określone warunki (termin dostawy i jakość towaru) itp.,  Spełnienie określonych warunków oznacza, że bank bezwzględnie zapłaci dostawcy ustaloną kwotę,  Zapłata jest pewna. Za otwieranie akredytywy banki pobierają prowizje. W rozliczeniach z wykorzystaniem akredytywy bierze udział czterech uczestników:  kupujący (np. towar), zwany dalej zleceniodawcą,  sprzedający, zwany dalej beneficjentem,  bank zleceniodawcy,  bank pośredniczący. Przebieg transakcji z wykorzystaniem akredytywy jest następujący.  Kupujący (importer) zamawia towar u sprzedającego (eksporter). Strony zawierają kontrakt.  Eksporter chce mieć pewność, że uzyska zapłatę za sprzedany towar, wobec czego proponuje, aby zobowiązać bank importera do zapłaty za towar. Takie zobowiązanie banku to inaczej otwarcie akredytywy.  Importer zleca zatem swojemu bankowi (bank importera), aby ten otworzył akredytywę na rzecz eksportera (beneficjent akredytywy).  Bank importera otwiera taką akredytywę. Bank importera wykorzystuje w rozliczeniu z użyciem akredytywy bank pośredniczący. Jest to taki bank, którego oddział znajduje się w pobliżu eksportera bądź jest to bank, w którym eksporter prowadzi rachunek bankowy (w transakcjach zagranicznych jest to reguła, banki bowiem z danego kraju nie dysponują na ogół własnymi placówkami zagranicą dokładnie w miejscu działalności eksportera).  Bankowi pośredniczącemu bank zleceniodawcy zleca wykonanie akredytywy (poprzez: potwierdzenie zagranicznej akredytywy bądź rzadziej poprzez otwarcie własnej akredytywy). W takim przypadku wypłaty środków pieniężnych dokonuje bank pośrednik (rozlicza się następnie z bankiem zlecającym). Bank pośredniczący może też jedynie poinformować eksportera o otwarciu akredytywy w banku zleceniodawcy (awizowanie) i przesłaniu tam dokumentów w celu realizacji akredytywy.  Eksporter po otrzymaniu wiadomości o otwarciu akredytywy musi porównać, czy warunki jej są zgodne z warunkami kontraktu. Jeżeli są zgodne, wysyła towar. Jeżeli nie są zgodne, interweniuje u importera, aby wprowadził poprawki w akredytywie. Po otrzymaniu wiadomości od banku pośrednika, że zmiany wprowadzono – wysyła towar.  Wykonanie akredytywy (wypłata środków pieniężnych) następuje po przedstawieniu przez beneficjenta odpowiednich dokumentów w banku, który jest pośrednikiem. Dokumenty muszą być zgodne z warunkami określonymi w akredytywie. Typowymi dokumentami wymaganymi w akredytywie są:  faktura,  dokument przewozowy,  dokument ubezpieczeniowy. Występują poza tym różnego rodzaju inne dokumenty, zaświadczenia np. świadectwo pochodzenia towaru. Otwarcie akredytywy przez bank oznacza pełne zaangażowanie finansowe banku, który akredytywę otworzył. Bank ten ponosi ryzyko transakcji, zatem przed otwarciem akredytywy bank musi ocenić wiarygodność klienta i zabezpieczyć kwotę wymaganą w akredytywie. Wyróżnia się między innymi następujące rodzaje akredytyw:  importową i eksportową,  odwołalną i nieodwołalną,  przenośną i nieprzenośną,  potwierdzoną i niepotwierdzoną,  odnawialną i nieodnawialną. Importowa To akredytywa otwarta na zlecenie importera w banku importera na rzecz eksportera. Eksportowa Przez pojęcie realizacji czynności przy akredytywie eksportowej rozumie się na ogół w banku wykonywanie czynności zleconych przez bank zagraniczny, jakimi są: awizowanie akredytywy, potwierdzanie akredytywy bądź otwarcie własnej akredytywy. Odwołalna Może być zmieniona lub odwołana przez bank otwierający akredytywę bez zgody pozostałych uczestników rozliczeń. Nieodwołalna Nie może być zmieniona lub odwołana bez zgody uczestników rozliczeń. Przenośna Może być przeniesiona przez beneficjenta na inny podmiot, który nabywa przez to prawa beneficjenta (sytuacja taka może wystąpić wówczas, gdy beneficjent jest tylko pośrednikiem, a nie producentem eksportowanego towaru). Nieprzenośna Nie może być przeniesiona na inny podmiot. Potwierdzona Oznacza, że wypłatę środków gwarantuje beneficjentowi również bank pośredniczący. Niepotwierdzona Oznacza, że bank pośrednik pośredniczy pomiędzy beneficjentem a bankiem importera w przekazaniu dokumentów dostawy, a środki wypłaca bank importera. Odnawialna Może być stosowana przy wielokrotnych dostawach. Kwota akredytywy jest wówczas niższa niż wartość wszystkich dostaw. Nieodnawialna Jest akredytywą jednorazową dotyczącą jednej dostawy. Za najbezpieczniejszą akredytywę dla eksportera należy uznać akredytywę nieodwołalną i potwierdzoną. Będąc beneficjentem takiej akredytywy eksporter może być pewny zapłaty, jeżeli spełni warunki ustalone z importerem.